قانون عملیات بانکی بدون ربا

اگر شما هم وکیل هستید و یا یک موسسه حقوقی دارید با کلیک روی دکمه معرفی و تبلیغ وکلا » در سایت هزار وکیل ثبت نام نموده و سپس خودتان را معرفی کنید.

درج آگهی و معرفی وکلا و موسسات حقوقی

### قانون عملیات بانکی بدون ربا (مصوب 1362 با اصلاحات بعدی)

#### ۱. اهداف اصلی قانون
- حذف ربا از سیستم بانکی
- جایگزینی عقود اسلامی
- توسعه عدالت اقتصادی
- حمایت از تولید و سرمایه‌گذاری

#### ۲. انواع عقود مجاز بانکی

| عقد | کاربرد | ویژگی‌ها |
|------|--------|----------|
| قرض‌الحسنه | امور خیریه | بدون سود |
| مرابحه | فروش اقساطی | قیمت معلوم |
| مشارکت مدنی | سرمایه‌گذاری مشترک | سود و زیان مشترک |
| مضاربه | سرمایه‌گذاری تجاری | بانک سرمایه، مشتری کار |
| جعاله | انجام کار مشخص | کارمزد معین |
| اجاره به شرط تملیک | leasing | خرید تدریجی |
| سلف | پیش‌خرید محصولات | نقدی پرداخت، آینده تحویل |

#### ۳. ساختار درآمدی بانک‌ها

✅ درآمدهای مشروع:
- کارمزد خدمات بانکی
- سود حاصل از عقود مشارکتی
- جریمه تأخیر تأدیه (حداکثر ۶% کمتر از نرخ تسهیلات)

❌ درآمدهای ممنوع:
- هرگونه دریافت سود ثابت بر اساس مبلغ وام
- دریافت پول اضافه تحت هر عنوان ربوی

#### ۴. نرخ‌های مصوب (۱۴۰۳)

| نوع خدمت | نرخ |
|----------|-----|
| سود سپرده قرض‌الحسنه | ۰% |
| سود سپرده سرمایه‌گذاری | ۱۵-۲۵% |
| سود تسهیلات | ۱۸-۳۰% |
| جریمه تأخیر | حداکثر ۲۴% سالانه |

#### ۵. ارکان نظارتی

۱. شورای فقهی بانک مرکزی
- نظارت بر تطبیق عملیات با موازین شرعی

۲. هیأت نظارت بر بانک‌ها
- کنترل اجرای صحیح عقود

۳. بازرسان شرعی
- نظارت مستمر بر شعبات

#### ۶. جرایم و تخلفات

| تخلف | مجازات |
|------|--------|
| دریافت ربا | استرداد مبلغ + جریمه نقدی |
| تخلف از عقود اسلامی | تعلیق پروانه بانکی |
| گزارش‌دهی نادرست | انفصال از خدمت |

#### ۷. آمار اجرایی (۱۴۰۲)

- سهم عقود مختلف:
- مشارکت مدنی: ۳۵%
- فروش اقساطی: ۲۵%
- مضاربه: ۱۵%
- سایر: ۲۵%

- تعداد پرونده‌های تخلف شرعی: ۱۲۰ مورد در سال

#### ۸. چالش‌های اجرایی

۱. تشابه برخی عملیات با ربا در عمل
۲. پیچیدگی محاسبات عقود مشارکتی
３. کمبود نیروی متخصص فقهی-اقتصادی
４. فقدان تنوع در ابزارهای مالی اسلامی

#### ۹. تحولات اخیر (۱۴۰۲-۱۴۰۳)

۱. تصویب ۵ عقد جدید اسلامی
２. راه‌اندازی بانکداری دیجیتال بدون ربا
３. تشدید نظارت بر جریمه‌های تأخیر
４. الحاق به اتحادیه بین‌المللی بانکداری اسلامی

نکته مهم: بر اساس ماده ۱۲ این قانون، کلیه بانک‌ها موظفند سالانه صورت‌های مالی خود را به تأیید شورای فقهی برسانند.

درج آگهی و معرفی وکلا و موسسات حقوقی

عضویت در کانال هزار وکیل

برای آشنایی بیشتر با سایت هزار وکیل و مطالعه مقالات کاربردی حقوقی، ما را در کانال‌های پیام‌رسان دنبال کنید. در کنار معرفی وکلا و موسسات حقوقی، مطالب آموزشی و پرسش و پاسخ‌های حقوقی نیز در اختیار شماست.

بهترین وکیل ها به ترتیب ستاره در سایت هزار وکیل

وکیل پایه یک دادگستری