تفاوت آیین دادرسی مدنی با کیفری

تفاوت‌های اصلی بین **آیین دادرسی مدنی** و **آیین دادرسی کیفری** به شرح زیر است:

### **۱. هدف و ماهیت رسیدگی**
- **آیین دادرسی مدنی**:
- هدف آن **حل اختلافات حقوقی و مالی** بین افراد است (مثل دعاوی ملکی، قراردادی، خانوادگی).
- نتیجه رأی معمولاً **اجبار به انجام تعهد یا پرداخت خسارت** است.

- **آیین دادرسی کیفری**:
- هدف آن **رسیدگی به جرائم و تخلفات قانونی** (مثل سرقت، کلاهبرداری، قتل) است.
- نتیجه رأی ممکن است **مجازات** (حبس، شلاق، جزای نقدی) یا **تبرئه** متهم باشد.

---

### **۲. طرفین دعوا**
- **آیین دادرسی مدنی**:
- **خواهان (مدعی) و خوانده (مدعی‌علیه)** دو طرف اصلی هستند.
- معمولاً **شخصی ذینفع** طرح دعوا می‌کند.

- **آیین دادرسی کیفری**:
- **شاکی (زیان‌دیده) و متهم** طرفین اصلی هستند.
- **دادستان** به نمایندگی از جامعه وارد پرونده می‌شود.

---

### **۳. نحوه شروع دعوا**
- **آیین دادرسی مدنی**:
- با **تقدیم دادخواست** به دادگاه آغاز می‌شود.
- **هزینه دادرسی** باید پرداخت شود.

- **آیین دادرسی کیفری**:
- با **طرح شکایت شاکی** یا **توسط مقامات قضایی (پلیس، دادسرا)** آغاز می‌شود.
- معمولاً **هزینه‌ای ندارد** (مگر در جرائم قابل گذشت).

---

### **۴. ادله اثبات**
- **آیین دادرسی مدنی**:
- **اسناد، شهادت شهود، کارشناسی** مهم‌ترین دلایل هستند.
- بار اثبات بر عهده **خواهان** است.

- **آیین دادرسی کیفری**:
- **اقرار، شهادت، مدارک علمی (مثل آزمایش DNA)** استفاده می‌شود.
- اصل **برائت** تا زمان اثبات جرم وجود دارد.

---

### **۵. مراحل رسیدگی**
- **آیین دادرسی مدنی**:
- **دادگاه حقوقی** مستقیماً به موضوع رسیدگی می‌کند.
- امکان **تجدیدنظرخواهی** پس از صدور رأی وجود دارد.

- **آیین دادرسی کیفری**:
- ابتدا **دادسرا** تحقیق می‌کند، سپس **دادگاه کیفری** رسیدگی می‌نماید.
- مراحل پیچیده‌تر شامل **تحقیقات مقدماتی، قرار مجرمیت و محاکمه** است.

---

### **۶. نتیجه نهایی**
- **آیین دادرسی مدنی**:
- رأی به **نفع یکی از طرفین** صادر می‌شود (مثلاً الزام به پرداخت بدهی).

- **آیین دادرسی کیفری**:
- ممکن است منجر به **مجازات متهم** یا **جبران خسارت شاکی** شود.

---

### **۷. مرجع رسیدگی**
- **آیین دادرسی مدنی**:
- **دادگاه‌های عمومی حقوقی** یا **تخصصی (خانواده، تجارت)**.

- **آیین دادرسی کیفری**:
- **دادسرا، دادگاه‌های کیفری** (از دادگاه انقلاب تا دادگاه اطفال).

### **جمع‌بندی**
- **مدنی**: اختلافات شخصی → حل‌وفصل مالی/حقوقی.
- **کیفری**: جرائم → مجازات یا تبرئه.