در چه شرایطی حق مسکن به زن تعلق می‌گیرد

در قوانین ایران، حق مسکن زن در دوران ازدواج و پس از طلاق، بسته به شرایط مختلف، به شرح زیر تعیین می‌شود:

در دوران ازدواج:

* مسکن مستقل و مناسب: طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، تهیه مسکن مناسب و در شأن زن، از جمله نفقه بر عهده مرد است. این بدان معناست که مرد موظف است مسکنی مستقل و متناسب با وضعیت اجتماعی و خانوادگی زن فراهم کند.
* مالکیت مسکن: مالکیت مسکن لزوماً به زن تعلق نمی‌گیرد. مسکن می‌تواند متعلق به مرد، اجاره‌ای یا حتی متعلق به شخص ثالث باشد. مهم این است که مسکن، مستقل و مناسب برای زندگی مشترک باشد.
* عدم تمکین: اگر زن بدون دلیل موجه از تمکین (انجام وظایف زناشویی و زندگی در منزل شوهر) خودداری کند، ممکن است حق نفقه او (که شامل حق مسکن نیز می‌شود) ساقط شود.

پس از طلاق:

* طلاق رجعی: در طلاق رجعی (طلاقی که مرد می‌تواند در دوران عده به زن رجوع کند)، زن تا پایان عده حق دارد در همان منزلی که قبل از طلاق در آن سکونت داشته، بماند، مگر اینکه دادگاه به دلیل خاصی (مثلاً عدم امنیت زن) دستور دیگری صادر کند.
* طلاق بائن: در طلاق بائن (طلاقی که مرد حق رجوع ندارد)، زن پس از طلاق، حق سکونت در منزل مشترک را ندارد، مگر در موارد زیر:
* شرط ضمن عقد: اگر در عقدنامه شرط شده باشد که پس از طلاق، حق سکونت با زن باشد، مرد موظف به اجرای این شرط است.
* توافق: زن و مرد می‌توانند پس از طلاق بر سر حق سکونت زن در منزل مشترک یا پرداخت مبلغی به عنوان حق مسکن توافق کنند.
* اجرت المثل: اگر زن در دوران زندگی مشترک، کارهایی در منزل انجام داده باشد که شرعاً و عرفاً مستحق اجرت باشد (مانند خانه‌داری یا نگهداری از فرزندان)، می‌تواند بابت این کارها از مرد مطالبه اجرت المثل کند و دادگاه ممکن است در تعیین میزان اجرت المثل، حق مسکن را نیز در نظر بگیرد.
* حضانت فرزند: اگر حضانت فرزند با مادر باشد و مسکن مناسبی برای نگهداری از فرزند نداشته باشد، دادگاه ممکن است مرد را ملزم به تهیه مسکن برای فرزند و مادر کند تا حضانت به نحو احسن انجام شود.

نکات مهم:

* تشخیص اینکه مسکن، مستقل و مناسب است یا خیر، با دادگاه است و بر اساس شرایط و اوضاع و احوال هر پرونده تعیین می‌شود.
* اثبات عدم تمکین زن بر عهده مرد است.
* مطالبه اجرت المثل نیاز به اثبات دارد و دادگاه با توجه به نظر کارشناس، میزان آن را تعیین می‌کند.
* قوانین مربوط به حق مسکن ممکن است در آینده تغییر کنند.

توصیه:

با توجه به پیچیدگی قوانین مربوط به حق مسکن، توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه اختلاف، با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کنید تا از حقوق خود به طور کامل آگاه شوید.
برای دریافت مشاوره حقوقی یا اخذ وکیل جهت پرونده حقوقی می توانید از لیست وکیل ها و موسسات حقوقی معرفی شده در سایت هزار وکیل به نشانی https://www.hezarvakil.ir استفاده نمایید. سایت هزار وکیل یک سایت جهت معرفی و ثبت آگهی وکیل ها و موسسات حقوقی می باشد