در صورت فروش ملک مشاع بدون اجازه شریک چه اقدامی باید کرد

فروش ملک مشاع بدون اجازه شریک یا شرکا، در قانون مدنی ایران با محدودیت‌ها و تبعاتی روبرو است. به طور کلی، فروش مال مشاع بدون اذن شریک، غیرنافذ است، نه باطل. یعنی معامله انجام شده، معتبر تلقی نمی‌شود مگر اینکه شریک یا شرکا آن را تنفیذ (تایید) کنند.

اقدامات قانونی که شریک متضرر می‌تواند انجام دهد:

1. طرح دعوای ابطال معامله: شریک متضرر می‌تواند با مراجعه به دادگاه حقوقی، دادخواستی مبنی بر ابطال معامله فروش ملک مشاع به طرفیت فروشنده (شریک دیگر) و خریدار تنظیم و تقدیم کند. در این دعوا، شریک باید اثبات کند که معامله بدون اجازه او انجام شده است.

2. درخواست دستور موقت: همزمان با طرح دعوای ابطال، شریک می‌تواند از دادگاه درخواست صدور دستور موقت مبنی بر منع نقل و انتقال ملک به شخص ثالث را نیز بنماید تا از ایجاد مشکلات بیشتر جلوگیری شود.

3. مطالبه خسارت: اگر فروش ملک مشاع بدون اجازه شریک، به او خسارتی وارد کرده باشد، می‌تواند ضمن دعوای ابطال یا به طور جداگانه، دادخواستی مبنی بر مطالبه خسارت نیز تقدیم دادگاه کند. خسارت می‌تواند شامل منافعی باشد که از فروش ملک به قیمت واقعی از دست داده است.

4. تنفیذ معامله: اگر شریک متضرر، پس از اطلاع از معامله، با آن موافقت کند (به اصطلاح معامله را تنفیذ کند)، معامله صحیح و قانونی تلقی می‌شود. تنفیذ می‌تواند به صورت صریح (مثلاً با نوشتن یک سند) یا ضمنی (مثلاً با دریافت سهم خود از ثمن معامله) باشد.

5. تقسیم مال مشاع: یکی از حقوق اساسی شرکا در مال مشاع، حق درخواست تقسیم مال مشاع است. اگر امکان تقسیم عین مال وجود داشته باشد، دادگاه حکم به تقسیم آن می‌دهد. در غیر این صورت، مال به فروش رفته و بهای آن بین شرکا به نسبت سهمشان تقسیم می‌شود.

نکات مهم:

* اثبات ادعا: بار اثبات عدم اجازه فروش، بر عهده شریک متضرر است. بنابراین، باید مدارکی دال بر عدم رضایت خود به فروش ملک را به دادگاه ارائه کند.
* مهلت قانونی: بهتر است شریک متضرر در اسرع وقت پس از اطلاع از فروش ملک، نسبت به طرح دعوا اقدام کند. هرچند قانوناً مهلت مشخصی برای این کار تعیین نشده، اما تأخیر زیاد ممکن است به ضرر او تمام شود.
* وکالت: به دلیل پیچیدگی‌های حقوقی این موضوع، توصیه می‌شود که شریک متضرر برای پیگیری پرونده از یک وکیل متخصص در امور ملکی کمک بگیرد.
* ماده 583 قانون مدنی: این ماده به صراحت بیان می‌کند که هر یک از شرکا می‌تواند بدون رضایت سایر شرکا، سهم خود را به شخص ثالث منتقل کند، اما این انتقال، تغییری در وضعیت حقوقی ملک مشاع ایجاد نمی‌کند و همچنان سایر شرکا در مالکیت مشاعی خود باقی می‌مانند. این ماده نباید با فروش کل ملک مشاع بدون اجازه اشتباه گرفته شود.
* توافق: بهترین راه حل، توافق بین شرکا است. شرکا می‌توانند با مذاکره و توافق، راه حلی را پیدا کنند که منافع همه طرف‌ها را تأمین کند.
برای دریافت مشاوره حقوقی یا اخذ وکیل جهت پرونده حقوقی می توانید از لیست وکیل ها و موسسات حقوقی معرفی شده در سایت هزار وکیل به نشانی https://www.hezarvakil.ir استفاده نمایید. سایت هزار وکیل یک سایت جهت معرفی و ثبت آگهی وکیل ها و موسسات حقوقی می باشد