در چه مواردی می‌توان عقد نکاح را باطل اعلام کرد

قانون مدنی ایران، موارد بطلان عقد نکاح (به اصطلاح حقوقی "بطلان عقد نکاح") را به طور مشخص تعیین کرده است. به طور کلی، عقد نکاح در موارد زیر باطل است و هیچ اثر قانونی ندارد:

1. فقدان قصد و رضا:

* عدم قصد: اگر یکی از طرفین یا هر دو، اصلاً قصد انشاء عقد را نداشته باشند (مثلاً در حالت خواب، بیهوشی، یا مستی شدید).
* اکراه: اگر یکی از طرفین با اجبار و تهدید به ازدواج وادار شده باشد، به نحوی که اختیار و اراده‌اش سلب شده باشد.

2. فقدان اهلیت:

* جنون: اگر یکی از طرفین در زمان عقد مجنون باشد (چه جنون دائمی و چه ادواری).
* صغر: ازدواج قبل از رسیدن به سن قانونی ازدواج (دختران 13 سال تمام و پسران 15 سال تمام با اذن ولی و تأیید دادگاه، در غیر این صورت باطل است. ازدواج قبل از این سنین مطلقا باطل است).

3. موانع نکاح:

* قرابت نسبی: ازدواج با محارم نسبی (مانند مادر، خواهر، دختر، عمه، خاله، و غیره).
* قرابت سببی: ازدواج با محارم سببی (مانند مادر زن، دختر شوهر، زن پدر، و غیره).
* قرابت رضاعی (شیری): در صورتی که شرایط خاصی وجود داشته باشد که موجب محرمیت از طریق شیر خوردن شود (مانند شیر خوردن طفل از زنی که با شوهرش نسبت نامشروع داشته باشد).
* زوجیت: اگر یکی از طرفین در زمان عقد، همسر داشته باشد (به استثنای مواردی که قانون اجازه داده باشد، مانند اذن دادگاه برای ازدواج مجدد مرد در صورت عدم تمکین زن).
* عده: ازدواج زن در دوران عده (عده طلاق، فسخ نکاح، یا فوت شوهر).
* لعان: در صورتی که زوج، زوجه را لعان کرده باشد (اتهام زنا به زن توسط شوهر با شرایط خاص).
* کفر: ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان (مرد مسلمان می تواند با زن غیر مسلمان اهل کتاب ازدواج کند).

4. عدم رعایت تشریفات قانونی:

* عدم ثبت ازدواج: عدم ثبت ازدواج دائم در دفاتر رسمی ازدواج (به موجب قانون حمایت خانواده، ثبت ازدواج الزامی است و عدم ثبت آن، علاوه بر مسئولیت کیفری، می‌تواند مشکلاتی را در اثبات زوجیت ایجاد کند).

توضیحات مهم:

* تفاوت بطلان و فسخ: بطلان به این معناست که عقد از ابتدا هیچ وجود قانونی نداشته است. اما فسخ به این معناست که عقد به طور صحیح منعقد شده، اما به دلیل وجود یک عیب یا ایراد قانونی، قابل انحلال است.
* اثبات بطلان: اثبات بطلان عقد بر عهده کسی است که ادعای بطلان را دارد.
* مرجع رسیدگی: دادگاه خانواده صالح به رسیدگی به دعاوی بطلان نکاح است.

توصیه مهم:

با توجه به پیچیدگی مسائل حقوقی مربوط به نکاح و طلاق، توصیه می‌شود در صورت مواجهه با چنین مسائلی، حتماً از یک وکیل متخصص حقوق خانواده مشورت بگیرید.

برای دریافت مشاوره حقوقی یا اخذ وکیل جهت پرونده حقوقی می توانید از لیست وکیل ها و موسسات حقوقی معرفی شده در سایت هزار وکیل به نشانی https://www.hezarvakil.ir استفاده نمایید. سایت هزار وکیل یک سایت جهت معرفی و ثبت آگهی وکیل ها و موسسات حقوقی می باشد